- εντομοκτόνα
- Χημικά προϊόντα για την καταπολέμηση των βλαβερών εντόμων. Ανάλογα με τον τρόπο που δρουν πάνω στα έντομα, τα ε. διαιρούνται σε τέσσερις ομάδες. Στην πρώτη, περιλαμβάνονται στομαχικά δηλητήρια, τα οποία εισέρχονται στον οργανισμό από το στόμα και περιέχουν ανόργανες ενώσεις του αρσενικού (ασβέστιο, μαγνήσιο, αρσενικό, μόλυβδο) και μία ομάδα ειδικών παρασκευασμάτων που χρησιμοποιούνται για την προστασία του μαλλιού και της γούνας από τον σκόρο. Η δεύτερη, περιλαμβάνει δηλητήρια που εισέρχονται στο σώμα με την επαφή (DDT) και περιέχουν οργανικές ενώσεις του φωσφόρου, του χρωμίου, του αζώτου κ.ά. Στην τρίτη κατηγορία ανήκουν τα δηλητήρια που απορροφώνται από τις ρίζες και τα φύλλα των φυτών μαζί με τα θρεπτικά συστατικά και τα καθιστούν δηλητηριώδη για τα παρασιτικά έντομα. Και στην τελευταία ανήκουν τα καπνογόνα ή εισπνευστικά ε. Εισέρχονται στον οργανισμό των εντόμων κατά την αναπνοή με μορφή ατμού ή αερίου. Αυτά περιέχουν πυριτικές ενώσεις και ορυκτά έλαια, τα οποία αναστέλλουν τις αναπνευστικές λειτουργίες των εντόμων. Ο παραπάνω διαχωρισμός των ε. είναι ωστόσο εμπειρικός, μια και τα περισσότερα από αυτά μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό ταυτόχρονα και με ποικίλους τρόπους. Οι ζημιές που προκαλούνται από μολύνσεις εντόμων σε όλο τον κόσμο ανέρχονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ, και αυτό μόνο στον γεωργικό τομέα. Κατά συνέπεια, η συνολική παραγωγή ε. αυξάνει. Παράλληλα όμως, η παραγωγή ε. ανοργάνων, όπως ενώσεων του αρσενικού και του φθορίου, μειώνεται εξαιτίας της υψηλής τους τοξικότητας. Μάλιστα, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, η παραγωγή τέτοιων ε. έχει σταματήσει εντελώς. Η αύξηση όμως της συνολικής παραγωγής οφείλεται στην παρασκευή νέων οργανικών ενώσεων. Τα ε. που θεωρούνται κατάλληλα και κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλο τον κόσμο ανέρχονται σε περισσότερα από διακόσια. Σήμερα, τα υλικά που χρησιμοποιούνται περισσότερο είναι οργανικές ενώσεις φωσφόρου, χλωρίου και παράγωγα καρβαμιδικού οξέος. Τα ε. κυκλοφορούν σε ποικίλες μορφές όπως spray, σκόνες, γαλακτώματα ή αιωρήματα και υδρόφιλες σκόνες. Ανάλογα με τον βαθμό τοξικότητας, διακρίνονται σε ισχυρά δραστικά, υψηλά τοξικά, μέτρια τοξικά και χαμηλής τοξικότητας. Η διάρκεια της δράσης τους σε φυτά ή ζώα ποικίλλει από μία μέρα έως μερικά χρόνια. Οι κανόνες, οι σχετικοί με τη χρησιμοποίηση και τη μεταφορά των ε., πρέπει να τηρούνται αυστηρά για να προλαμβάνονται οι επιβλαβείς συνέπειες, όπως μολύνσεις δεξαμενών νερού, δηλητηριάσεις μελισσών και φυτικών ή ζωικών προϊόντων.
Dictionary of Greek. 2013.